Илија Ацески
Проф. д-р Илија Ацески е роден на 27 јуни 1952 година во с. Сливје, Прилепско. Основно
училиште завршил во с. Костинци, три години гимназија учел во гимназијата „Раде
Јовчевски Корчагин“ во Скопје, а четвртата година ја завршил во гимназијата „Мирче
Ацев“ во Прилеп. Филозофски факултет, група филозофија завршил во 1975 година во
Скопје. По дипломирањето, кратко време работел при Републичката Конференција на
Сојузот на социјалистичката младина на Македонија во Скопје и во Белград. Во учебната
1977/78 година е избран за помлад асистент на Филозофскиот факултет, по предметот
Основи на марксизмот, а наредната година и по предметот Социологија на градот. Во
рамките на Институтот за социолошки и политичко-правни истражувања од Скопје, во
1982 година ја брани магистерската теза на тема „Распространетоста на населението во
просторот на град Скопје во зависност од некои социо-економски белези“. Во учебната
1982/1983 година е избран за предавач по предметите Социологија на градот и Основи на
марксизмот, а во 1986 година повторно е реизбран. Во текот на учебната 1982/83 бил на
четиримесечен студиски престој на Универзитетот „Париз 8“ при Институтот за
урбанизам. Во 1989 година ја одбранува докторската дисертација на тема „Приградските
населби во Скопје“. Истата година е избран за доцент. Сега е редовен професор по
предметите Социологија на градот, Социјална екологија, Општа социологија и
Социологија на македонското општество, Културна антропологија. Професорот Ацески
предава/л на постдипломските студии при Институтот за социологија и Институтот за
одбранбени и мировни студии при Филозофскиот факултет, Институтот за социолошки и
политичко-правни истражувања и Географскиот факултет при Универзиетот ,, Св. Кирил и
Методија“. Бил ментор на повеќе магистерски и докторски трудови од областите на
екологијата и социологијата. Во овој момент е раководител на докторските студии по
социологија. Во еден период бил претседател на Здружението на социолозите на
Македонија. Членува во повеќе невладини организации. За книгата „Скопје – визија и
реалност“ во 1997 г. е добитник на наградата „13 Ноември“од областа на науката и
публицистиката на Град Скопје. Во рамките на програмата Темпус, реализирал два
студиски престои на École des Hautes Études en Sciences Sociales(2001) во Париз, и на
School of Geography and Environment (2003) во Оксфорд. Во рамките на соработката со
Универзитетот во Загреб со Филозофскиот факултет и на Универзитетот во Софија на
Филозофскиот факултет гостувал како визитинг-професор и одржал серија предавања.
БИБЛИОГРАФИЈА
- Книги
- Социологија на градот. (социолошка хрестоматија, предговор и редакција на текстот).
(1995). Скопје: Филозофски факултет.
- Скопје – визија и реалност. (1996). Скопје: Филозофски факултет.
- Скопје – социолошка студија. (1996). Скопје: Екопрес.
- Развој на урбаните центри во Македонија. (1997). (коавтор). Скопје: ИСПП.
- Општеството и човекот во транзиција. (1995). Прв дел. Скопје: Екопрес.
- Општеството и човекот во транзиција. (1997). Втор дел. Скопје: Екопрес.
- Општеството и човекот во транзиција. (2002). Трет дел. Скопје: Филозофски
факултет.
- Социологија (учебник). Прво издание. (1998). Скопје: Филозофски факултет,
- Социјална екологија. (2000). Скопје: Филозофски факултет.
- Човекот и градот. Скопје: Филозофски факултет.
- Градот – Знаци во времето и просторот. (2003). Скопје: Филозофски факултет.
- Социолошки огледи. (2008). Скопје: Филозофски факултет.
- Глобализација, идентитет, евроинтеграција. (2011). Скопје: Филозофски факултет.
- Дизајнирање на социјалните истражувања. (2012) Скопје: Филозофски факултет.
- Социологија. (2013). петто проширено и променето издание. Скопје: Филозофски
факултет.
- Културна антропологија. (2015). (универзитетски учебник). Скопје: Филозофски
факултет.
- Социологија. (2017). (универзитетски учебник). Скопје: Филозофски факултет.
- Дизајнирање на социјалните истражувања. (2017). Второ издание. Скопје:
Филозофски факултет.
- Универзитетот на распаќе. (2016). Скопје: Филозофски факултет.
- Социјална екологија. (2013). (второ дополнето и променето издание, универзитетски
учебник). Скопје: Филозофски факултет.
23.Еколошка етика (2021) Скопје
- Книга за Скопје. (2021) Скопје. Конига за архитекти, планери , урбанисти.
25.Универзитет на распаќе. Втор дел. 2021. Скопје .
- Поважни статии
- „Некои аспекти на религиозноста кај младите во Скопје“, Зборник на трудови од
Четвртиот скопско-краковски социолошки семинар, Скопје: Филозофски факултет.
- „Социолошки аспекти станбене мизерије“, Комуникације 87, Београд .
- „Еколошката свест и вредностите на општествениот развој“, Годишен зборник на
Филозофскиот факултет, 1990/91.
- „Регионални аспекти квалитета живота у Македонији“, Социологија 1-2/91. Београд.
- „Урбанизацијата на современото општество“, Годишник при Институтот за
социолошки и политичко-правни истражувања, број 1/1991.
- „Конфесиналната припадност, етноцентризмот и социјалната дезинтеграција“,
Безбедност 1/1992. Скопје.
- „Религиозноста на населението на Република Македонија“, Годишен зборник на
Филозофскиот факултет, 1992.
8.Општеството во транзиција,човекот и образованието. Зборник.Општествената
транзиција и образованието, Скопје, 1998.
- Сиромаштија, слам, гето. Дијалог. Списание за општествена теорија и критика. 1996.
- „Социо-професионалната подвижност во Република Македонија“, Дијалог 1/1992.
- „Društvena stvarnost i ekološka svijest“, Revija za sociologiju 1-2, 1991.
- „Урбаното прашање во модерните теории“. Годишник на ИСППИ Скопје, 1/93.
- „Социологијата на градот, социјалната теорија и урбаното прашање“. Годишник на
Филозофскиот факултет, Скопје 2003.
- „Етничките групи во урбаниот простор“. Социолошка ревија 1/95.
- „Приватизација, пазарна економија – можности и заблуди“, Социолошка ревија 2, 1996.
- „Сиромаштија, слам, гето“, Дијалог бр. 11, 1996, Скопје.
- „Велешани за топилницата и за себе“. Зборник на трудови, Фонд на животна средина,
2002 Скопје.
- „Макс Вебер за религијата“, Социолошка ревија 1-2, 1997-2002.
- „Транзицијата во Македонија“, 37. Меѓународен семинар за македонски јазик,
литература и култура, Охрид, 2004, Зборник.
20 Етничката сегрегација во американските градови.Зборник. Современата американска
социологија. Скопје, 2005.
- „Екологија средина и социјална теорија“, Годишен зборник на Филозофскиот
факултет, Скопје, 2006.
- „Стравот од мултикултурата и глобализацијата“, Зборник, Филозофски факултет,
Скопје, 2006.
- „Култура, демократија, корупција“, 39. Меѓународен семинар за македонски јазик,
литература и култура, Охрид 2006, Зборник на семинарот.
- „Еколошка глобализација, грижа за околината и социјална теорија“, Годишен зборник
на Филозофски факултет, Скопје, 2007.
- „Модел на популациона политика во Република Македонија – про/анти/наталитетна
политика“, Зборник на трудови, Битола 2007.
- „Приватизация, преход, ценности (постсоциалистическа трансформация на
обществото)“, Зборник Иновативна социология, Универзитетско издателство „Св.
Климент Охридски” София, 2007.
- „Еколошка свест и ориентација на студентите“, Годишен зборник на Филозофскиот
факултет 61, Скопје, 2008.
- „Грчкиот полис како модел на демократија“, Годишен зборник на Филозофскиот
факултет, Скопје 2007
- „Хомо балканикус во процесите на глобализацијата“ (соопштение), Годишен зборник
на Филозофскиот факултет, Скопје, 2008.
- „Демографијата во мултиетничките општества, случајот Македонија“, Зборник МАНУ,
Скопје, 2006.
- Macedonian Society in the Process of Transition and Globalization , In, Sociology and the
Challenges of the Global Age. Faculty of philosophy. Skopje.
- Балканот во процесите на глобализацијата и транзицијата. Зборник. Скопје, 2010.
33 . Политичките аспекти на глобализацијата. Во: Социологијата и општествените
промени. Зборник. Скопје: Филозофски факултет. 2011.
- Универзитетот во трансформација. (поглед однатре). Во: Зборник. Воспитанието и
образованието, меѓу традиционалното и современото. Филозофски факултет, Скопје. 2011
- Глобализација, култура, идентитет. Во: Спектар. Меѓународно списание на
Институтот за македонска литература, Скопје. Книга 1. 2011.
- Identity in the Modern Era: the Culturally Homogenising Aspiration of Globalisation and
Europeanization and the Increased Cultural Heterogeneity. 2013.
37.Историјата во мултикултурните општества. Зборник: Историското наследство,
перспектива или хендикеп. Скопје, 2011.
- Културниот и националниот идентитет во ерата на глобализацијата и европеизацијата,
Годишен зборник, книга 64, 2011 , Филозофски факултет, Скопје.
- National and cultural identity within the European union. In: Identity in the era of
globalization and europeazation . Institute for sociological, political and juridical research.
Institute of sociology, Faculty of philosophy. Skopje. 2012.
4o. Универзитетот во трансформација (поглед однатре). Зборник. Институт за
педагогија. Том 1 , Скопје 2013.
4 2. Материјализмот на современата цивилизација и еколошката етика. Годишен зборник
книга 67. Филозофски факултет. Скопје, 2014.
- Истражувачки проекти
– 1990. Општествената структура и квалитет на живот, во рамките на Институтот за
општествени истражувања од Загреб.
– 1990-91. Развојот на урбаните центри во Македонија, (главен истражувач).
– 1990-91. Еколошката свест кај граѓаните во Скопје, (главен истражувач).
– 1993-94. Процесите на трансформација на сопственоста и заштита на животната средина
(главен истражувач).
– 1996-1998. Процесот на приватизација и промените во општествената структура во
Република Македонија (главен истражувач).Министерство за образование и наука на РМ
– 1996-1997. Социо-психолошките аспекти на приватизацијата (главен
истражувач).Министерство за образование и наука на РМ .
– 1995-1996. Етничките групи во урбаниот простор (главен истражувач).
– 2002 Етничкиот плурализам и културниот етно-центризам во македонското општество,
Институт Отворено општество Македонија.
– 2002. Стратегија за намалување на сиромаштијата во Македонија, Светска банка.
– 1999. National Human Development Report, Macedonia UNDP.
– 2002. Велешани за себе и Топилницата, Фонд за животна средина, Скопје.
– 2003. Скопјани за Скопје. Истражувачки проект. УРБИС.
– 2007. Културниот, етничкиот и националниот идентитет во ерата на глобализација,
Министерство за образование и наука.
-2007. Модернизацијата и идентитетот на студенската младина во Македонија.
Истражувачки проект. Филозофски факултет, Скопје.
-2008. Влијанието на политиката врз високото образование во Република Македонија,
Универзитет Св. „Кирил и Методиј“, Скопје.
-2015. Квалитетот на високото образование. Состојби и перцепција на студентите за ЕКТС.
Универзитет „Св. Кирил и Методиј“ Скопје.
- Учество во изработка на ГУП на Скопје, консултант.
- Изработка на студија за социолошките и урбанистички аспекти на планирањето на
градот, во рамките на ГУП за Скопје од 2011 година.
- Учество на конференции и симпозиуми
- Екологијата и аграрното општество, симпозиум, Скопје, 1990.
- Односот меѓу политиката, идеологијата и економијата во социјалистичките општества,
Скопско-краковски социолошки семинар, 1990.
- Деидеологизацијата во образованието и воспитанието, симпозиум, Охрид, 1991.
- Социолошките аспекти на сопственоста и приватизацијата, советување во организација
на социолозите на Македонија, 1993.
- The Ecological Consciousness of the Macedonian Population, Sofia, 1993.
- Општество, спорт, политика, советување „Агресивноста на спортот и политиката“,
Битола, 1993.
- Општеството во транзиција (македонски случај), реферат на меѓународниот симпозиум:
„Алтернативите на развојот: Економски и социјални аспекти на промените во југоисточна
Европа“, Прилеп, декември, 1998.
- Еколошка свест грађана Скопја, реферат на советувањето на тема: „Еколошки и
социокултурни развој“. Цриквеница, 1999.
- Општество, човек, животна средина – современото општество и еколошката криза,
реферат; научен собир „Човекот и околината“, Фридрих Еберт, февруари, 2001.
- Велешани за себе и Топилницата, реферат, на Меѓународното советување на тема:
Загадувањето на животната средина на градот Велес со можни решенија за надминување
на еколошките проблеми, Велес, јуни, 2002.
- Ромите од социолошки аспект, реферат, Трет меѓународен научен ромски симпозиум.
Духовната и материјалната култура на Ромите, јануари, 2002.
- Етничката сегреагција во градовите во САД. Реферат на Меѓународниот симпозиум:
Современата американска социологија: Роберт К. Мертон како повод. Филозофски
факултет, Институт за социологија, 2003.
- Популационата политика во мултикултурните општества, Научен собир, Актуелните
демографски движења во Република Македонија во светлоста на резултатите на пописот
на населението во 2003. МАНУ. Скопје.
- The development and challenge of the integration of the Republic of Macedonia in the EU
(coauthor) меѓународен научен собир во Краков, Полска: Social results of transition
processes: Polish and Macedonian experience. 2004.
- Постсоцијалистичка трансформација на општеството, меѓународен научен собир:
Социлогијата и општествените промени, Филозофски факултет, Институт за социологија,
ноември, 2005
- Homo Balcanicus во процесите на глобализацијата, Меѓународна научна конференција,
Македонија и соседите. Филозофски факултет, Скопје 2006..
- Стравот од мултикултурата и глобализацијата, Симпозиум Психологијата и другите
области, Филозофски факултет, Скопје, 2006.
- Граѓански, етнички и културен идентитет: Македонија во евроинтеграционите процеси,
Научен собир под наслов: Социокултурни аспекти на евроинтеграцијата, Прилеп, 2008.
- Модел на популациона политика во Република Македонија: про/анти наталитетна
политика: Научен собир Демографската транзиција и популационата политика, Битола,
2008.
- Грчкиот полис како модел на демократијата, соопштение на Научен собир на тема:
Антиката и европската наука и култура. Филозофски факултет, Скопје, 2006.
21.Ekoloska svijest i orijentacija studenata u Republici Makedoniji.Razvoj i okolis –perspektive
razvoja. Научен собир. Филозофски факултет, Загреб.
22 . Religiosity in Transition. The Case of Macedonian Students in Post-Yugoslav Times, Svetski
kongres Geteborg, 2010.
- Sociology on the move. XVII ISA Conress of Sociology ,11-17 July , 2010, Gothenburg,
Sweden
- Identitet, kultura, globalizacija, Охрид, септември, 2011, Филозофски факултет, Скопје
- „Воспитанието и образованието меѓу традиционалното и современото“, Охрид,
септември, 2011. Филозофски факултет, Скопје.
- Ekologija i ekofeminizam – studentski odgovor. Институт за филозофију. Београд, 2011.
- Националниот идентитет во рамките на Европската унија. Институт за социолошки и
политичко правни истражувања и Институт за социологија при Филозофскиот факултет.
Скопје , 2011.
- Болоњскиот процес во перцепција на студентите на УКИМ. Научна конференција
„Реформите во воспитно –образовниот систем во Република Македонија“. Институт за
педагогија.Филозофски факултет. 15. 5. 2014.
- Social change in the global world. First International Scientific Conference. Shtip, 13-14
September, 2014
30.Ставовите и перцепција на студентите за Болоњскиот процес ( десет години од неговото
воведување). Мегународна конференција. Филозофски Факултет-Државен Универзитет во
Тетово. 30-31. 10. 2014
- Социо-психолошките карактеристики на општеството во транзиција: случај Република
Македонија . Меѓународна конференција за теоријата и практиката во психологијата. 30.
- 2014. Филозофски факултет, Скопје
32.Ставовите и перцепцијата на студентите за Болоњскиот систем ― десет години од
неговото воведување. Научна конференција: Предизвиците и перспективите на
современото образование. Тетово, октомври 2015.
- Македонскиот идентитет – социолошка перспектива, Меѓународна научна
конференција „70 години Институт за историја“ Филозофски факултет, Скопје, 13 и 14
декември 2016 година.
34.The quality of the higner education < The higner education situation todey . Thrid
International Conference , Education Across borders Педагошки факултет Битола. Октомври
6-7 . 2016
35.Qality of education a knewlidge society. International scientific conferance. Pedagody in a
modern society. Faculty of Philosophy ,Institute of Pedagogy. 19-21 Septembre 2016. Ohrid.
- Tranzion in Macedonia in the sociology mirror. International conference „Tre New
Challenges of the Sociological Imagination ( In the honor of Challes Wright Mills, 25-26
Novembar Skopje, Republic of Macedonia.
- Некои карактеристики на квалитетот на високото образование во Република
Македонија Четврта интернационална конференција на Филозофскиот факултет, Тетово.
На тема: Воспитанието и образованието во општествата со културен диверзитет. 28
октомври 2016.
- Identity in the modernity: the case of small states, Мегународна конференција на
тема ,,Глобализација vs. глокализација “3-4. јуна 2017. Филозофски факултет Косовскa
Митровици
- Сиромаштија, нееднаквост и корупција: случајот на Република Македонија /
Bieda, Nierówności i korupcja w Republice Macedonii / Poverty, Inequality, and
Corruption: Case of Republic of Macedonia, 12. Скопско-краковски социолошки
семинар на тема: Општествената исклученост во македонското и полското современо
општество. Филозофски факултет, Скопје, 2017.